Toen ik in 2009 katholiek werd, was ik me nog niet echt bewust van de oosters-katholieke kerken, of van Oosters christendom in het algemeen. Ik wist dat het bestond, en daar was de kous eigenlijk wel mee af. Mijn interesse voor de ‘oosterse kant’ van de Kerk ontstond op een zeer wrange manier. In oktober 2010 pleegde Islamitische Staat van Irak, de voorloper van IS wat toen nog tot het Al Qaeda netwerk behoorde,een bloedige aanslag op een kerk in Bagdad. Het was een kerk van de Syrisch-Katholieke Kerk. Het was iets dat indruk op me maakte.Het was van een beestachtigheid die je in Nederland eigenlijk niet tegenkomt. In ieder geval niet op die schaal.Een jaar later begon het inferno in Syrië.
Ik kwam er pas achter dat 9 februari de dag is dat de heilige Maron word herdacht. De monnik Maron is de ‘naamgever’ van de Maronitische Kerk. In de Orontesvallei in wat tegenwoordig Syrië is, in de buurt van de stad Apamea ontstond een kloostergemeenschap rond Maron. Dit was in het begin van de vijfde eeuw. In het eerste millennium na Christus ontstonden er diverse theologische twisten en schisma’s. Dit ging meestal over Christologie. Christologie gaat over de aard van Jezus Christus. Tijdens het concilie van Chalcedon in de vijfde eeuw ontstond het schisma tussen Rome en wat de orientaals-orthodoxe kerken genoemd zou worden. Ik zou hier met allerlei technische termen kunnen gaan gooien, maar wie weet gaat het mensen dan duizelen, en komt het de leesbaarheid niet ten goede. Daarom zou ik globaal proberen aan te geven waar het verschil zat tussen degene die het concilie van Chalcedon aanvaardde, en tussen degene die het afwezen. De orientaals-orthodoxe kerken geloven dat Jezus 1 natuur heeft, die zowel goddelijk als menselijk is. Hiermee reageerde ze op verschillende Christologien die toendertijd aanhang hadden. De positie van de katholieke kerk was dat Jezus 2 naturen had ; een Goddelijke en een menselijke. Het schisma met de oosters-orthodoxen (die dus verschillen van de orientaals-orthodoxen) vond pas plaats in 1054, dat conflict was er toen nog niet op die manier. Dit schisma had ook gevolgen voor het Syrische christendom als geheel.De Syrisch-orthodoxe kerk van Antiochië erkende het Concilie van Chalcedon niet. De Maronieten erkende het concilie van Chalcedon wel. Kort door de bocht gezegd volgde de Maronieten de kerkpolitiek van de keizer, maar raakte ze door de Arabisch-islamitische veroveringen in de zevende eeuw geïsoleerd van andere christelijke gemeenschappen. Dat verklaarde ook bepaalde verschillen met de Kerk van Rome. In de achtste eeuw kwamen de Maronieten in het Libanon gebergte terecht, waar ze nog steeds een sterke aanwezigheid hebben. Pas met de kruistochten kwamen de Maronieten weer in contact met het christelijke Westen. De kruisvaarders waren verbaasd dat de Maronieten specifiek naar de Paus informeerde. Er waren al honderden jaren geen contacten meer met de Kerk van Rome. In de twaalfde eeuw werd de communie ‘hersteld’. Eigenlijk is er nooit een schisma geweest. De communicatie met Rome werd bemoeilijkt door de geïsoleerde situatie van de Maronieten. Maar de Maronitische Kerk is bijzonder onder de oosters-katholieke kerken omdat ze nooit gescheiden zijn geweest van Rome door een schisma. De Syrisch-Katholieke Kerk waar ik het eerder over had, is bijvoorbeeld ontstaan toen bepaalde groepen in de Syrisch-Orthodoxe Kerk voor de communie met Rome kozen, met behoud van eigen liturgie en episcopaal model(parochiepriesters waren over het algemeen getrouwd,terwijl parochiepriesters in het Westen celibatair leven.Monniken die priester zijn leven wel celibatair.Dat is in alle Oosterse kerken zo). De Syrisch-Orthodoxen en Syrisch-Katholieken en de Maronieten hebben allemaal een vorm van de West Syrische liturgie in hun kerken. Ze zijn dan ook allemaal in dezelfde regio ontstaan.
Door verschillende factoren is er veel migratie geweest. De eerste ‘migratie’ was natuurlijk de gang richting het Libanongebergte geweest. Na de Kruistochten is er een gemeenschap in Cyprus ontstaan, die nog tot op de dag van vandaag bestaat.In de VS, Canada, Mexico, Australie, Colombia en Brazilie zijn ook grote Maronitische gemeenschappen ontstaan door migratie. De Libanese gemeenschap in Suriname komt ook uit het gebied in Libanon waar de Maronieten hun domicilie hebben. In tegenstelling tot die andere landen die ik noemde zijn er echter geen Maronitische parochies in Suriname. Veel Libanezen sloten zich aan bij de rooms-katholieke parochies. In Israël zie je bijvoorbeeld ook dat sommige Maronieten bij het Latijns Patriarchaat van Jeruzalem terecht kwamen, en dus voor de Romeinse ritus kozen in plaats van de West Syrische ritus die bij de Maronitische Kerk hoort.
Een van de bekendste Maronitische heiligen is de monnik Charbel Makhlouf die in de negentiende eeuw leefde. In Belgie is er een Maronitisch klooster wat ook naar deze heilige is vernoemd. Ook is er een Maronitische parochie in Belgie. In Nederland zijn er geen Maronitische parochies, maar is er wel een parochie van de Syrisch-Katholieke Kerk en zijn er een aantal Syrisch-Orthodoxe parochies.
Deaimabeleautodidact 